Voordelen voor arts, patiënt en maatschappij

Voordelen voor de arts

• Artsen leren technieken die ze zowel voor zichzelf als voor hen patiënten kunnen toepassen.
• Levenskwaliteit staat centraal.
• Artsen kunnen op een andere manier luisteren naar hen patiënten en meer aanbieden, hen gereedschapskist wordt groter. Dit geeft meer vervulling op het werk.
• Consultaties zijn efficiënter. De ‘langere’ consultaties zijn meestal stressgebonden en het gevolg van te weinig copingsmogelijkheden naar ziekte, relaties en maatschappij. Zonder nodige
• tools kan de patient zich vaak niet gehoord voelen. Het kunnen aanleren van copingsstrategieën zorgt ervoor dat de consultatie nu en in de toekomst beter verloopt .
• Het werkt dus positief stimulerend voor de arts-patiëntrelatie.
• Het kan in een korte consultatie, vaak nodig omwille van tijdsdruk. En het zorgt dus soms ook voor kortere consultaties!
• De efficiëntie is aangetoond.

Voordelen voor de patiënten

Therapietrouw verhoogd door een versterking van de arts-patiëntrelatie.

De medicamenteuze aanpak wordt ondersteund door een reeks eenvoudige, niet-medicamenteuze interventies,…
Patiënten voelen zich beter gehoord en ondersteund.
Vermindering naar zoeken naar aandacht en klaaggedrag.
Zelfredzaamheid verhoogt. Gevoel van meer controle.
Minder fysieke, emotionele en mentale stress en een betere levenskwaliteit.
Lijden vermindert, dus positief effect op algemene morbiditeit.

Voor de maatschappij

De kost van de gezondheidszorg is een grote kost voor onze maatschappij. Integratie van wetenschappelijk bewezen mindfulness based (MB) technieken in de gezondheidszorg (naast procedures, interventies en geneesmiddelen) kan kostenbesparend werken.

Een voorbeeld van hoe MB gedragsinterventies kosten kunnen besparen werd aangetoond door een studie van de Harvard Community Health Plan (Hellman, e.a., 1990). Twee groepen MB interventies werden vergeleken bij patiënten die veel gebruik maken van de eerstelijnsgezondheidszorg en die fysieke symptomen ervaarden met psychosociale componenten. De symptomen waren o.a. palpitaties, ademnood, gastro-intestinale klachten, hoofdpijn en slapeloosheid. Beide interventies boden educatief materiaal aan, het aanleren van de relaxatie respons en gewaarzijnstraining en beide bevatten ook cognitieve herstructurering. Deze groepen werden vergeleken met een willekeurige controlegroep die alleen maar informatie kreeg over stress. Zes maanden na de behandeling hadden enkel de patiënten uit de MB groep minder fysieke en psychosociale ongemakken en maakten zij gemiddeld 50% minder gebruik van de kliniek dan de patiënten in de controlegroep. Dit leverde een besparing op van 85 dollar per deelnemer gedurende de eerste 6 maanden na aftrek van de kosten voor de gedragsinterventie.

Een ander voorbeeld is een frequent voorkomend en frustrerend probleem: chronische pijn (dit is per definitie pijn die niet verlicht kan worden maar waar men mee moet leren omgaan). Chronische pijnlijders worden vaak frequente gebruikers van het medische systeem door medische en emotionele factoren. De behandeling van chronische pijn wordt extreem duur en vormt een frustratie voor zowel de patiënten als de gezondheidszorgverleners. Een studie met chronische pijnpatiënten die deelnamen aan een medisch gedragsprogramma waarvan de relaxatie respons integraal deel uit maakte (Caudill, e.a. 1991) toonde het volgende:

• een vermindering in de ernst van de pijn, de angst, depressie en boosheid.
• een vermindering van 36% in opnames in de kliniek in de volgende jaren bij patiënten die deelnamen aan het medische gedragsprogramma vergeleken met hun klinisch gebruik vòòr de interventie. Bij de 109 patiënten die bestudeerd werden, worden het verminderde aantal visites geschat op een 12000 dollar netto voor het eerste jaar volgend op de behandeling en op 24000 dollar voor het tweede jaar.

Een derde voorbeeld van hoe MB interventies kunnen leiden tot een betere gezondheidszorg en de medische kosten kunnen verminderen is slapeloosheid. (NIH Technology Assessment Panel on Integration of behavioral and Relaxation Approaches into the Treatment of Chronic Pain and Insomnia, 1996)

Ongeveer 35% van de volwassen bevolking heeft last van slapeloosheid. De helft ervan ervaart het als een ernstig probleem. Elk jaar worden miljarden dollars besteed aan slaappillen waardoor slapeloosheid een extreem dure aandoening is. Hoewel slaappillen frequent gebruikt worden, zijn ze op lange termijn niet efficiënt. De directe kosten per jaar (USA $15 miljard) en de gevolgen door verminderde levenskwaliteit, verminderde productiviteit en verhoogde morbiditeit verergeren het probleem.

De therapeutische tekorten, samen met het herkennen van de rol van het slapeloosheidsgedrag hebben aangezet tot de ontwikkeling van MB interventies voor deze aandoening. Onderzoekers aan de laboratoria van het M/B Medical Institute (Beth Israël Deaconess Medical Center) hebben de doeltreffendheid bestudeerd van een veelzijdige gedragsinterventie voor slapeloosheid waaronder het aanleren van de relaxatie respons. Vergeleken met de controlegroepen toonden patiënten die gedragstherapie en relaxatie respons kregen een significant grotere verbetering. Vòòr de behandeling was de gemiddelde duur om in slaap te vallen 78 minuten. Na de behandeling was dat maar 19 minuten. Patiënten die gedragstherapie en relaxatie respons kregen, konden niet meer onderscheiden worden van normale slapers. In feite is de 75% vermindering van de tijd om in slaap te vallen, geobserveerd in de behandelde groep, de grootste verbetering die ooit gerapporteerd werd in de literatuur.

Wetenschappelijk onderzoek

• Verschillende recente wetenschappelijke publicaties tonen aan dat een mindfulness training ( MBCT) efficiënt is voor de aanpak en preventie van depressie. De kans op een herval verhalveert en dit is minstens even efficiënt als medicatie. De effecten blijven daarbij ook langer bestaan.
• MBCT is ook aangetoond werkzaam bij angsstoornissen
  Ook blijkt dat door het beoefen van mindfulness de pijn-tolerantie-grens toeneemt. Patiënten met chronische pijn gaan na het volgen van een mindfulness training minder ongemakken en pijn ervaren, ze ervaren ook minder angst, boosheid, depressie, verwarring en stress en de algemene levenskwaliteit neemt toe.
• Meer informatie kan je vinden op de link ‘wetenschappelijk onderzoek’